Kaszuby Północne LOT - kaszubypolnocne.pl

Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski” została utworzona w lipcu 1941 roku. W ramach działań konspiracyjnych prowadzonych na terenie północnej części Kępy Oksywskiej w lipcu 1943 roku powstała lokalna grupa partyzancka. Otrzymała nazwę „Dębogórska”, jako że działała w oparciu o wieś Dębogórze. Jej dowódcą został Bernard Grablowski, a podporządkowana była oddziałowi ze wsi Kielno, dowodzonemu przez por. A. Loepera. 

Zadanie tej grupy polegało na ukryciu rekrutów i dezerterów z Wehrmachtu, w większości mieszkańców Dębogórza. W tym celu jesienią 1943 roku wybudowano ukrycie - starannie zamaskowany schron leśny. Schron miał konstrukcję drewniano-ziemną i zawierał dwie izby mieszkalne, które łączył korytarz z wnękami na ubikację i magazyn. Usytuowano go na północnym stoku płaskowyżu, niedaleko drogi Mosty - Kazimierz. 
Konspiratorzy składali meldunki o ruchach wojsk niemieckich na Kępie Oksywskiej, w gdyńskim porcie oraz na lotniskach w Rumi i Babich Dołach. Działalności sabotażowej i bojowej nie podejmowali. Jesienią 1944 roku, gdy grupa liczyła 13 partyzantów i 5 łączników, z komendy powiatowej nadszedł rozkaz rozproszenia się. Nastąpiło to po dwóch nieudanych niemieckich obławach, zapowiadających nasilenie akcji przeciwpartyzanckich. Wszyscy partyzanci przeżyli do momentu  wyzwolenia spod okupacji, a opuszczony schron został przypadkowo odkryty przez Niemców podczas kopania rowów przeciwpancernych „twierdzy Gdynia”.
Dzisiaj w leśnym ustroniu, w którym zbudowano schron, zostało zapadlisko oddające narys „bunkra”. Obok znajduje się kamień pamiątkowy z tablicą informacyjną i niewielka kapliczka.
(opracowanie Zygmunt Miszewski).