Kaszuby Północne LOT - kaszubypolnocne.pl

W latach 1946-1956 Polska Marynarka Wojenna zbudowała jedenaście nadbrzeżnych Baterii Artylerii Stałej (w skrócie BAS), wyposażonych w armaty morskie kalibru 152, 130 i 100 mm. Był to element planu obrony wybrzeża Polski za pomocą zagród z min morskich, osłanianych przed trałowaniem ogniem artylerii nabrzeżnej. 

Drugą zbudowaną wówczas baterią z armatami kalibru 130 mm była 13. BAS, dla której przeznaczono stanowiska przedwojennej 31. baterii im. Heliodora Laskowskiego, tzw. „cyplowej”. Brakowało tu tylko jednego stanowiska armaty, wysadzonego po wojnie w niewyjaśnionych okolicznościach. Prace rozpoczęto w roku 1948, demontując armaty 152,4 mm Bofors, uznane za nieprzydatne przez doradców sowieckich. Tajemnicą tego okresu jest zbudowanie na lewym skrzydle baterii nowego stanowiska (nr 204) dokładnie według planów dla armaty Bofors (!) - po czym wszystkie stanowiska zostały przebudowane dla zamontowania mniejszych sowieckich armat typu B-13, o kalibrze 130 mm.

W kolejnych latach trwała intensywna rozbudowa baterii, powstały schrony dla centrali artyleryjskiej, elektrowni, załogi, amunicji oraz dwie żelbetowe wieże kierowania ogniem o ciekawej architekturze. Ponadto zbudowano osobną wieżę dla radaru artyleryjskiego, który uruchomiono w 1957 roku.
Pierwsze strzelanie przeprowadzono w marcu 1949, a w roku 1959 bateria zasłynęła w czasie ćwiczeń, przez bezpośrednie trafienie i zatopienie radzieckiego kutra torpedowego, będącego zdalnie kierowanym okrętem-celem. 
W latach 60. XX w., gdy doktryna wojenna Układu Warszawskiego zmieniła się na zaczepną, zaczęto ograniczać aktywność baterii. W roku 1963 połączono 13. BAS i 27. BAS, najpierw pod nazwą 13. BAS, a od lipca z nazwą 27. BAS. W roku 1974 baterię rozformowano, a w 1977 przeprowadzono ostatnie strzelanie techniczne i armaty zostały zakonserwowane.
Około 1992-94 r. pocięto armaty na kawałki i złomowano. Na pamiątkę została tylko jedna, na stanowisku nr 203.
Dziś wszystkie obiekty baterii łączą ścieżki i szlak turystyczny, na którym spotkamy liczne tablice informacyjne.